อยากทราบว่าทำเห็ด (ซื้อก้อนมาเปิดดอก) เป็นอันตรายต่อตัวเองหรือเปล่า เพราะเคยได้ยินมาว่า..

[took]

สวัสดีค่ะ

ชื่อตุ๊กนะคะ ตอนนี้เพิ่งเริ่มทำเห็ด โดยซื้อก้อนมาเปิดหน้า มีเพื่อนเล่าให้ฟังว่ามีคนทำอาชีพเห็ดแล้วเป็นเชื้อราขึ้นสมอง
และบางคนก้อมีอาการภูมิแพ้ ก้อเลยอยากรบกวนถามอาจารย์ และท่านผู้รู้ว่าจริงหรือเปล่าคะ พอมีคนพูดแบบนี้ก้อกลัวขึ้นมา
แต่ก้อให้เหตุผลไปว่าเวลาเราเข้าไปในโรงเรือน เราก้อใส่ผ้าปิดจมูก ใส่เสื้อแขนยาว ป้องกันตัวเองในระดับหนึ่ง และอาชีพปลูก
เห็ด ตอนนี้ก้อมีคนทำมากมายอาจจะไม่เป็นกับทุกคน แต่อีกเหตุผลนึงในใจก้อคิดว่า ก้อน่าจะมีส่วนที่เพราะเห็ด ก้อมีทั้ง รา ทั้ง ไร ที่เป็นศัตรู ตัวสำคัญ

รบกวนอาจารย์ให้ความรู้ และความกระจ่างด้วยค่ะ

** ต้องขอโทษด้วยนะคะ ถ้าคำถาม ทำให้ทุกคนที่เข้ามาอ่าน แล้วรู้สึกไม่ดี **

[anonmush]

ผมรอสมาชิกผู้เพาะเห็ดทั้งหลาย โดยเฉพาะนายจิว นายเก่ง ยายสุมาลี ยายจันทร์ทิพย์ และใครต่อใคร ช่วยตอบปัญหานี้ รอแล้วรออีกก็ยังไม่มีใครเข้ามาช่วย เพราะผมไม่อยากตอบปัญหานี้คนเดียว เดี๋ยวจะหาว่า แน่ละ ก็สอนเรื่องเห็ดมาเกือบ 40 ปีแล้ว ก็เห็นว่าเห็ดนั้นดีไปหมด แต่ในเมื่อไม่มีใครมาช่วยตอบ ทั้งๆที่วันนี้ เห็ดโคนที่เพนียด สถานที่ตั้งของอุทยานเห็ดอานนท์เวิลด์กำลังออกดอกครั้งที่ 2 ที่ผมจะต้องรีบไปแต่ไก้โห่ เพื่อได้ทันซื้อเห็ดโคนเอาไว้ออกงานที่เซ็นทรัลรามอินทราวันที่ 10-14 พ.ย.นี้ ผมจึงจำเป็นต้องรีบตอบคำถามนี้ก่อน เดี๋ยวผู้ถามจะน้อยใจ
คำถามนี้ ทำให้ผมคิดย้อนกลับไปเมื่อต้นเดือนเมษายน ปี 2517(เห็นไหม เขาบอกว่า คนเริ่มแก่ ก็มักจะเอาของเก่ามาเล่าใหม่ ก็ขอให้ทนฟังเอาก็แล้วกัน) ตอนนั้นเราเพิ่งเพาะเห็ดเป๋าฮื้อกันได้ใหม่ๆ โดยใช้ฟางเป็นวัสดุเพาะ และเป็นกรรมวิธีที่เราไปเอาแบบมาจากไต้หวัน แต่ปัญหาขณะนั้น คนไทยแทบจะไม่มีความรู้เรื่องเห็ดที่เพาะได้ เช่น เห็ดเป๋าฮิ้อเลย เมื่อเพาะเห็ดเป๋าฮื้อได้จำนวนมาก ก็ขายไม่ออก ผมในฐานะที่เป็นคนสอนเรื่องนี้ ก็ต้องหาทางช่วยผู้ผ่านอบรมที่เพาะเห็ดเป๋าฮื้ออยู่ที่กระทุ่มแบน เลยอาสาเอาเห็ดเป๋าฮื้อไปขายที่ตลาดนัดสนามหลวง(แต่ก่อนตลาดนัดเสาร์-อาทิตย์อยุ๋ที่สนามหลวง ก่อนที่จะย้ายมาสวนจตุจักร) ซึ่งจริงๆแล้ว การที่จะเอาของไปขายที่นั่น จะต้องเป็นเจ้าเก่า เจ้าเดิมเท่านั้น แต่เรามันเป็นแค่หมาหลง เอาของไปแอบซุกขาย เพราะไม่มีที่ประจำ ดังนั้น เวลาเอาไปขาย มือข้างหนึ่งก็ถือกระจาดเห็ดที่พร้อมที่ีจะวิ่งหนีตำรวจ เพราะเขาจะมาจับนักขายหมาหลงทั้งหลาย ดังนั้น เวลาเห็นตำรวจ สังเกตจากคนข้างหน้าวิ่ง แล้วเราก็ต้องรีบโกย ในช่วงที่โฆษณาขายเห็ดว่า นี่เป็นเห็ดเพาะได้ เป็นเห็ดมาจากเมืองนอก เดี๋ยวนี้เราเพาะได้แล้ว ปรากฎว่า มีสุภาพบุรุษหน้าตาดีมาก และมีลูก พร้อมทั้งภรรยามาเดินตลาดด้วย พอลูกท่านเห็นเห็ดที่เราขาย แกคงคิดว่า ไม่เคยเห็นเห็ดอะไรมันทั้งสวยทั้งใหญ่(หรือว่า แกเห็นคนขายหน้าตาดูดีก็ไม่ทราบ) แกก็รีบเข้ามาจับเห็ดดู เราก็ดีใจ อย่างน้อยแม้ว่าไม่มีผู้ใหญ่สนใจเท่าไหร่ แต่เด็กกลับให้ความสนใจมากกว่า ถือว่าเป็นหน้าม้าที่ดีเลยเชียว แต่เหตุการณ์ที่ไม่คาดฝัน ที่ผมจำมาถึงวันนี้คือ เด็กคนนั้น ถูกทั้งคุณพ่อดึงแขนกลับทันที แล้วบอกลูกว่า จะไปจับมันทำไม มันเป็นเชื้อรา มันเป็นพิษ ส่วนสุภาพสตรีที่เดินตาม เข้าใจว่าเป็นศรีภรรยา ก็ตะโกนบอกว่า คุณหมอทำไมไม่ปล่อยให้ลูกเขาดูเสียก่อนล่ะ ว่าแล้วสุภาพบุรุษท่านนั้น น่าจะเป็นหมอจริงๆ ท่านเชื่อมั่นมากว่า ไอ้ที่ผมเอาใส่กระจาดขายนั้น มันคือ ของเป็นพิษสำหรับลูกท่าน ท่านจึงไม่ยอม แล้วพาลูกท่านหนีออกไปอย่างรวดเร็ว นี่ไงที่มนุษย์ อันเป็นสัตว์โลกที่ประเสริฐ ที่เห็นของสิ่งเดียวกัน แต่คิดไปคนละร่องคนละแนว เอาอย่างนี้สิ ผมสอนเห็ดมาตั้งแต่ปี 2516 แต่ก่อนหน้านั้น เตี่ยและแม่ผมก็ทำเห็ดมาตั้งแต่ก่อนที่ผมเกิด และคนทั้งบ้านผมก็ได้ดิบได้ดีก็เพราะเห็ดนี่แหละ พี่สาวคนโตผมแกก็เป็นครู รวมทั้งพี่เขยก็เป็นครูผู้น้อย แต่แกอยู่ดีกินดี มีฐานะที่ดี ไม่ใช่จากเงินเดือน แต่จากเห็ดจนส่งลูกไปเรียนด๊อกเตอร์ในต่างประเทศได้ แล้วเดี๋ยวนี้ประเทศไทยของเราก็เพาะเห็ดได้ไม่น้อยหน้าต่างประเทศเขาเลย เฉพาะเห็ดฟางอย่างเดียวก็เพาะได้มากที่สุดในโลกอยู่แล้ว มีคนเพาะเห็ดเป็นล้านคน เคยได้ยินไหมครับว่า มีใครตายเพราะเพาะเห็ด แล้วเป็นโรคจากเห็ดบ้าง แต่แน่นอนที่สุด หากเราจะพิจารณาจากสภาพความเป็นจริง ซึ่งผมก็เป็นห่วงอยู่คือ ผู้ที่เพาะเห็ดในถุง เพาะในโรงเรือนที่ค่อนข้างมิดชิด แล้วเก็บดอกเห็ดค่อนข้างแก่ หมายความว่า มักจะเก็บผลผลิตตอนที่เห็ดกำลังสร้างสปอร์ คิดดูเอาสิ เห้ดหนึ่งดอก สร้างสปอร์เป็นล้านๆสปอร์ภายในเวลาไม่กี่นาที นั่นก็หมายความว่า หากในโรงเรือนมีเห็ดออกดอกเต็มไปหมด มันก็จะมีสปอร์เต็มห้องเลย หากเราเข้าไปเก็บ เราต้องสูดเอาสปอร์เข้าไปในปอดอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ตรงนี้น่าเป็นห่วงอย่างยิ่งครับ เพราะปอดเรามันไม่มีทางออก แล้วสปอร์นั้น มันก็มีอาหารสูง หากมันไปรวมกันที่ปอดเยอะๆ มันอาจจะเน่าในปอด แล้วทำให้ปอดเป็นจุดได้ ที่ต่างประเทศเขากลัวที่สุด เวลาจะเข้าไปเก็บเห็ดพวกนี้นั้น เขาจะรีบเก็บก่อนที่มันจะสร้างสปอร์ แล้วก็จะเอาหน้ากากหรือที่ปิดจมูกปิดจมูกเอาไว้ก่อนที่จะเข้าไปทำงานในโรงเพาะเห้ด แต่สำหรับคนไทยแล้ว ผมแทบไม่เคยเห็นว่ามีใครเอาอะไรไปปิดจมูกก่อนเข้าโรงเพาะเห็ดเลย เราลุยหรือดับเครื่องชนเลยครับ แต่ก็ยังไม่เคยมีรายงานว่า คนไทยปอดเป็นจุดตามที่ผมกังวล แต่แน่นอนที่สุด คนอย่างผม ซึ่งหมอเขาวิเคราะห์แล้วว่า ผมนั้น แพ้ทุกอย่างในอากาศ ดังนั้น เวลาผมเข้าไปในโรงเพาะเห็ดนานๆ อาการแพ้ คือ ขี้มูกไหล จะสำแดงทันทีครับ นั่นก็หมายความว่า อาจจะมีบางรายเท่านั้น ที่อาจจะแพ้สปอร์ของเห็ด แต่สามารถแก้ไขได้ด้วยการหาผ้าปิดจมูกเสียเท่านั้น นอกนั้น ยังไม่มีรายงานว่ามีคนตายเพราะเพาะเห้ด จะมีบ้างที่ตายเพราะโรคอื่น หรือตายเพราะกลุ้มดอกเห็ดไม่ออก บางรายไม่ถึงกับตาย เช่น อีตาสิริณัฐ จากเขาใหญ่ นั่นแกเมามากไป จนไฟไหม้โรงเพาะเสียเรียบเลย ในทางตรงกันข้าม จากการศึกษาและเก็บตัวเลขของนักวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัย ดุก(Duke University) ที่อเมริกา เขาพบว่า คนที่ทำงานในฟาร์มเห็ดไปนานๆ น้อยคนนักที่เป็นโรคมะเร็ง ผลสุดท้ายเขาก็ เอาสปอร์ของเห็ดไปวิเคราะห์ ก็พบว่า ในสปอร์ของเห็ดอุดมไปด้วยสาร GHB(Glutaminyl-4-hydroxy benzene) ซึ่งเป็นสารสำคัญในการสร้างภูมิต้านทานต่อเซลมะเร็ง ผมขอตอบแค่นี้ก่อน เพราะพรรคพวกรอจะไปเก็บเห็ดโคนที่เพนียดกัน และขอให้คนอื่นที่มีประสบการณ์เกี่ยวกับเห็ดช่วยผมยืนยัน หากเป็นอีตาจิว อาจจะนอนยันด้วยเถอะ

[KaiOtoko]

สวัสดีครับ อาจารย์ และ คุณ Took,
ผม นายจิว สมาชิกเลขที่ 2552/P91/2403 ครับ
ผมขออนุญาตเข้ามาร่วมยืนยันด้วยคนครับว่า การเพาะเห็ด ไม่ได้ทำให้เป็นอันตรายต่อสุขภาพครับ แต่การเพาะเห็ด (ความจริงแล้ว การทำอะไรก็แล้วแต่ครับ) ถ้าทำอย่างไม่มีความรู้ ไม่รู้จักรักษาสุขลักษณะ หรือความสะอาด ก็มีโอกาสมีปัญหาได้ทั้งนั้นครับ เอาแค่คนนั่งทำงานในออฟฟิศเฉยๆ ถ้าทำงานอย่างเดียว อย่างไม่รู้จักดูแลตัวเอง ไม่รู้จักการออกกำลังกาย การเปลี่ยนอิริยาบถบ้าง นั่งทำงานอยู่ท่าเดิมไปนานๆ ก็ยังสามารถเป็นโรคเกี่ยวกับกระดูก เกี่ยวกับเส้น หรือถ้าทำงานหน้าคอมพิวเตอร์นานๆ มากไป ก็มีปัญหาเกี่ยวกับสายตา ปวดต้นคอเรื้อรัง และเป็นโรคที่เค้าเรียกว่า Office Syndrome ได้เลยครับ เพราะฉะนั้น ผมจึงขอสนับสนุน สิ่งที่อาจารย์ท่านบอกไปครับว่า การทำเห็ด ไม่ได้ทำให้เป็นอันตรายครับ ตรงกันข้าม หากทำเห็ดอย่างถูกวิธี เห็ดกลับเป็นสิ่งที่ทำให้สุขภาพดีขึ้นซะอีกครับ เพราะการทำเห็ด เป็นส่วนนึงที่ทำให้เรามีโอกาสเข้าใกล้ธรรมชาติมากขึ้น เวลาที่ผมอยู่ในโรงเห็ด ผมจะมีความรู้สึกผ่อนคลายมากครับ เพราะไม่มีอะไรให้ต้องเครียด สามารถปล่อยสมองให้นิ่ง เป็นสมาธิอย่างอ่อนๆ เลยนะครับ ไม่เหมือนตอนอยู่ในที่ทำงานครับ แล้วอีกอย่างนึง อันนี้ ไม่รู้ว่าผมเข้าใจไปเองรึเปล่านะครับ แต่ว่าผมคิดว่า เห็ดเป็นอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพมากๆ (เรื่องว่า เห็ดไหนมีสรรพคุณทางยายังไง หรือดีต่อสุขภาพยังไง ถ้าอยากทราบรายละเอียด ก็ขอให้เข้ามาดูในเวปไซต์นี้บ่อยๆ ครับ เพราะอาจารย์ท่านเอาความรู้มาแจกฟรี ให้บ่อยๆ ครับ ใครอยากได้ก็สามารถเข้ามาเก็บเกี่ยวเอาได้เลยครับ ท่านไม่เคยหวงของครับ) ดังนั้น การที่เราได้อยู่ใกล้ชิดกับเห็ด ดูแลเห็ด และกินเห็ด ก็น่าจะมีคุณมากกว่ามีโทษอยู่แล้วครับ ตามกฏแห่งกรรมครับ (เกี่ยวกันรึเปล่า?)
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ที่บอกว่า การทำเห็ดอย่างมีความรู้ รู้จักรักษาสุขลักษณะ และความสะอาด หรือทำเห็ดอย่างถูกวิธี ไม่ให้มีอันตราย และไม่ต้องใช้สารเคมีที่มีพิษ มันเป็นยังไงนั้น ถ้าอยากรู้รายละเอียดละก็ วิธีที่ง่ายที่สุด แต่ดีที่สุด ก็คือ ผมขออนุญาตแนะนำให้ สมัครเข้าอบรมการเพาะเห็ด ของทางศูนย์อานนท์ ไบโอเทคครับ เพราะคุณจะได้ความรู้ รวมทั้งสิทธิประโยชน์อื่นๆ ตามมา อีกมากมาย พูดง่ายๆ ว่า คุ้มเกินคุ้มครับ นี่ยังไม่รวมถึง การได้สังคมใหม่ (เรียกว่า ครอบครัวใหม่ น่าจะเหมาะกว่าครับ) ที่อบอุ่นด้วยครับ ไม่เชื่อลองถามคนอื่นๆ ที่เข้าอบรมมาแล้วดูครับ ไม่ได้โม้
ต้องกราบขออภัยอาจารย์ด้วยครับ ที่ผมเข้ามาช่วยตอบช้าไปหน่อย เพราะผมไม่กล้าตอบก่อนอาจารย์ครับ อีกทั้งความรู้ผมก็แค่หางอึ่ง ตอบได้ก็แค่ตามความคิด เหตุผลและ ประสบการณ์ของตัวเองเท่านั้นครับ เลยต้องรอให้อาจารย์ตอบก่อน เหมือนลูก ยังไงก็ต้องเดินตามหลังพ่ออยู่แล้วครับ
รักและนับถืออย่างสูง
จิว (ศิษย์มีครู)

[took]

ขอบคุณท่านอาจารย์ และคุณจิวมากนะคะ
หลังจากฟังอาจารย์ กับคุณจิว และเข้าไปหาข้อมูล ก้อสบายใจขึ้นเยอะเลย
ยังไงก้อป้องกันตัวเอง โดยใส่ผ้าปิดจมูก และชำระร่างกายให้สะอาด ทุกครั้งค่ะ

ขอบคุณอีกครั้งนึงนะคะ ขอบคุณจริง ๆ
ตุ๊ก

[ศุภกฤต]

ผมก็เคยเพาะเห็ดครับแต่ผมทำเห็ดฟางโรงเรื่อน แต่ก็มีเพื่อนๆที่เพาะเห็ดนางฟ้าเหมือนกันเวลาผมเข้าไปดูเห็ดของเขาก็ไม่เห็นเป็นอะไรเลยครับ และครอบครัวของเพื่อนผมเองก็เห็นแข็งแรงดีกันทุกคน มีแต่เห็ดฟางของผมนะละที่เวลาเก็บจะร้อนไปหน่อยครับไม่เหมือนเห็ดนางฟ้าที่ชอบอากาศเย็น /ปุ้ย