การเพิ่มผลผลิตเห็ดนางฟ้าภูฏานโดยใช้กากอ้อยโรงงานน้ำตาล

[paoleng]

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) โดยสถานีวิจัยลำตะคอง จังหวัดนครราชสีมา ประสบความสำเร็จในการเพิ่มผลผลิตเห็ดนางฟ้าภูฏานโดยใช้กากอ้อยโรงงานน้ำตาล โดยนางเกษมศรี หอมชื่น ผู้ว่าการ วว. กล่าวว่า เห็ดนางฟ้าภูฏานเป็นเห็ดกลุ่มเดียวกับเห็ดนางรมแต่มีลักษณะที่แตกต่างกับเห็ดนางรมที่ชัดเจน คือ มีสีดอกเทาเข้มกว่า เนื้อแน่นกว่า ดอกไม่เหี่ยวง่ายเหมือนกับเห็ดนางรมและมีรสชาติดีกว่า จึงได้รับความนิยมนำมาใช้ปรุงอาหารจากผู้บริโภค รวมทั้งยังเป็นเห็ดที่มีการขยายพันธุ์ง่ายและผลผลิตสูง ทำให้ได้รับความนิยมเพาะเลี้ยงอย่างแพร่หลายจากเกษตรกร
การทำก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้าภูฏาน ส่วนใหญ่ใช้ขี้เลื่อยจากไม้ยางพาราเป็นวัสดุเพาะเห็ด เนื่องจากมีปริมาณคาร์บอนซึ่งเป็นอาหารของเส้นใยสูง ก้อนเชื้อมีความทนทานสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้หลายรุ่น อย่างไรก็ตาม ในบางพื้นที่พบว่า การใช้ขี้เลื่อยจากไม้ยางพารามีราคาแพงเนื่องจากค่าขนส่งจากแหล่งแปรรูปไม้ยางพารา ทำให้ต้นทุนในการผลิตเห็ดเพิ่มสูงขึ้น
ประเทศไทยเป็นแหล่งผลิตน้ำตาลจากอ้อยที่สำคัญแห่งหนึ่งของโลก กล่าวคือมีโรงงานผลิตน้ำตาลจากอ้อยจำนวน 46 โรง กระจายตัวในภาคต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภาคกลาง 18 โรง ภาคเหนือ 10 โรง ภาคตะวันออก 5 โรง และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 13 โรง
ในกระบวนการผลิตน้ำตาลทรายมีวัสดุเหลือทิ้งจากกระบวนการคือกากอ้อย (filter cake) ซึ่งเป็นวัสดุมีปริมาณธาตุอาหารและมีค่าคาร์บอนต่อไนโตรเจนที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเชื้อเห็ด ดังนั้นการนำกากอ้อยโรงงานน้ำตาลมาใช้ทดแทนขี้เลื่อยไม้ยางพารา จึงเป็นการช่วยเพิ่มผลผลิตเห็ดและลดต้นทุนในการขนส่ง
การเพิ่มผลผลิตเห็ดนางฟ้าภูฏานโดยใช้กากอ้อยโรงงานน้ำตาล เป็นการนำกากอ้อยโรงงานน้ำตาลทรายมาเป็นส่วนผสมของวัสดุเพาะเห็ด ซึ่งจากเดิมที่ใช้ขี้เลื่อยไม้ยางพารา 100 เปอร์เซ็นต์ เปลี่ยนเป็นส่วนผสมของกากอ้อยโรงงานน้ำตาลทรายแทนขี้เลื่อยตั้งแต่ 25-75 เปอร์เซ็นต์ แล้วจึงนำไปผสมกับขี้เลื่อย ดีเกลือ (แมกนีเซียมซัลเฟต, MgSO4) 0.2 กิโลกรัม และรำละเอียด 7 กิโลกรัม จนเป็นวัสดุเพาะเห็ดปริมาณ 100 กิโลกรัม ปรับความชื้นให้ได้ 60-65 เปอร์เซ็นต์ นำส่วนผสมทั้งหมดใส่ลงถุงสำหรับทำก้อนเห็ด น้ำหนักถุงละ 1 กิโลกรัม แล้วนำไปนึ่งฆ่าเชื้อ 8 ชั่วโมง หยอดเชื้อเห็ดนางฟ้าภูฏาน นำก้อนเข้าโรงบ่มก้อนเชื้อจนกระทั่งเส้นใยเห็ดเจริญเต็มก้อน จากนั้นนำก้อนเชื้อเห็ดเข้าโรงเรือนเปิดดอก
จากงานวิจัยพบว่า วัสดุเพาะเห็ดนี้สามารถเพิ่มผลผลิตเห็ดนางฟ้าภูฏาน 1.2-1.7 เท่าของการใช้ขี้เลื่อยไม้ยางพาราเพียงอย่างเดียวเป็นวัสดุเพาะเห็ด และการใช้กากอ้อยโรงงานน้ำตาลทราย 25 เปอร์เซ็นต์ผสมกับขี้เลื่อย 75 เปอร์เซ็นต์จะให้ผลผลิตของเห็ดนางฟ้าภูฏานมากที่สุด อย่างไรก็ตาม ไม่แนะนำให้ใช้กากอ้อยเพียงอย่างเดียวเป็นวัสดุเพาะเห็ด เนื่องจากให้ผลผลิตต่ำ
ผู้สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม หรือขอรับการถ่ายทอดเทคโนโลยีผลงานวิจัยเพิ่มผลผลิตการเกษตรโดยใช้เทคโนโลยี วว.ได้ที่ Call Center วว. โทร. 0-2577-9300 หรือโทร. 0-2577-9000 ในวันและเวลาราชการ หรือที่สถานีวิจัยลำตะคอง โทร. 0-4439-0107.