รบกวนสอบถามเรื่อง การใช้ขี้เลื่อยใหม่ปลูกเห็ดฟางครับ

[tat_gun]

เรียน อาจารย์อานนท์และคณะครับ

อาจารย์สวัสดีครับ หวังว่าอาจารย์จะสบายดี
ช่วงนี้ฝนตกบ่อยสงสัยเห็ดน่าจะออกดอกดีนะครับ

วันนี้ผมสงสัยเรื่องของเห็ดฟางน่ะครับ
คือว่า ทำไมเห็ดฟางถึงไม่เห็นในตำราเล่มไหนหรือว่าใคร
เขาปลูกเห็ดฟางโดยใช้วัสดุปลูกเป็นขี้เลื่อย(ไม้ยางพารา)ใหม่เลยครับ
(ขี้เลื่อยใหม่ หมายถึง ขี้เลื่อยที่ยังไม่เคยปลูกเห็ดใดๆมาก่อน)

เห็นแต่ส่วนมากปลูกในฟางหรือว่าทลายปาล์ม
เมื่อก่อนผมก็เคยลองกับพี่อีกหลายคน ใช้ขี้เลื่อยใหม่ผสมกับรำและผักตบชวาหั่น
คือปลูกคล้ายวิธีกองเตี้ย แต่ว่าใช้ขี้เลื่อยใหม่แทนฟางข้าว
ผลออกมาว่า กลิ่นเหม็นมากครับ ทั้งไม่เห็นเชื้อเห็ดฟางเดินและก็ไม่ออกดอกด้วยเช่นกันครับ

สรุปคือ
1. จริงๆแล้วเราจะปลูกเห็ดฟางด้วยขี้เลื่อยใหม่ได้ไหมครับ และ
ถ้าปลูกด้วยขี้เลื่อยใหม่ไม่ได้ มันเป็นเพราะอะไรหรอครับ
2. มีวิธีประยุกต์ยังไงให้ใช้ขี้เลื่อยในการปลูกเห็ดฟางได้บ้างครับ

ขอบคุณมากครับ
ธัชพงศ์

[Pai_Anonworld]

ขี้เลื่อยใหม่ๆก็สามารถนำเอามาเพาะเห็ดฟางได้ และได้ผลดีด้วย แต่จะต้องใช้ร่วมกับอาหารเสริมอย่างอื่น เช่น ผักตบชวาสด ทั้งต้น ทั้งราก จำได้ว่า เมื่อประมาณปี 2535 ดร.อานนท์ ได้รับเชิญจากองค์การแรงงานระหว่างประเทศ(ILO) ให้ไปเป็นผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับเห็ด ให้แก่กรมแรงงานสมัยนั้น เพื่อไปส่งเสริมการมีงานทำของคนใช้แรงงานที่จังหวัดเชียงราย และจังหวัดปัตตานี ระหว่างนั้น ได้ไปส่งเสริมการเพาะเห็ดฟางด้วยการใช้ขี้เลื่อยไม้ยางพารากับผักตบชวา นอกจากนั้น ยังได้ไปส่งเสริมลักษณะเช่นเดียวกันที่นาหม่อม และหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา และในอีกปีถัดมา ดร.อานนท์ ก็ได้รับเชิญจากทายาทเจ้าของสวนปาล์มน้ำมันขนาดใหญ่ที่จังหวัดภูเก็ต คือ คุณรจนา วาณิช ให้ไปสาธิตการเพาะเห็ดฟางโดยใช้ทะลายปาล์ม รวมทั้งการใช้ขี้เลื่อยใหม่ๆของไม้ยางพารามาเพาะเห็ดฟางที่บ้านของเกษตรกรผู้เพาะเห็ดที่อำเภอถลาง จึงขอยืนยันว่า การเพาะเห็ดฟางด้วยขี้เลื่อยยางพาราใหม่ สามารถทำได้ เพียงแต่ปัจจุบันไม่มีใครทำแล้ว เพราะใช้วัสดุอย่างอื่น เช่น ทะลายปาล์มได้ผลดีกว่า แน่นอนกว่า ต้นทุนในการผลิตถูกกว่า ขณะที่ขี้เลื่อยไม้ยางพารา ที่จะต้องใช้เพาะร่วมกับวัสดุอย่างอื่นแล้ว ราคาของขี้เลื่อยสูงขึ้นตลอดเวลา

ดร.อานนท์ คุณสายันต์ และคุณรำเพย ที่ทำการเพาะเห็ดฟางด้วยขี้เลื่อยยางพาราใหม่กับผักตบชวาสด

ผักตบชวาที่ถูกปลูกขึ้นมา แล้วนำมาสับทั้งใบ รากและต้น ขายเข่งละ 30 บาท เมื่อปี 2535-2540 เพื่อใช้เป็นส่วนผสมในการเพาะเห็ดฟางด้วยขี้เลื่อยไม้ยางพาราสด

รองอธิบดีกรมแรงงาน(สุภาพสตรี) ได้ไปเยี่ยมชมการสาธิตการเพาะเห็ดฟางด้วยขี้เลื่อยยางพาราใหม่ ผสมผักตบชวาสด ที่โครงการส่งเสริมการมีงานทำที่จังหวัดปัตตานี เมื่อปี 2535 โดยมี ดร.อานนท์ เป็นผู้เชี่ยวชาญของโครงการ

ปี พ.ศ. 2532 ดร.อานนท์ ได้รับเชิญจากองค์การค้าโลก ขององค์การสหประชาชาติ ให้ไปเป็นผู้เชี่ยวชาญเห็ดที่ประเทศกานา แอฟริกาตะวันตก(เป็นคนไทยคนแรกที่ไปอยู่ที่นั่น) ก็ได้ส่งเสริมให้เกษตรกรชาวกานา นำเอาผักตบชวาสด มาเพาะเห็ดฟางร่วมกับขี้เลื่อยไม้ใหม่ เช่น ไม้งิ้ว ไม้วาวา

วิธีการเพาะให้ใช้ขี้เลื่อยไม้ยางพาราใหม่ ผสมอาหารเสริม KAT201 ใส่เข้าไปในกระบะประมาณ 1-2 นิ้ว แล้วใช้ผักตบชวาสดทั้งรากทั้งใบใส่ด้านข้างให้หนาประมาณ 1-2 นิ้ว แล้วจึงโรยเชื้อเห็ดฟางใส่บนผักตบชวา ทำเช่นนี้ 3-4 ชั้น โดยชั้นสุดท้ายใส่ผักตบชวาให้ทั่วผิวหน้า พร้อมทั้งโรยเชื้อเห็ด ก่อนจะถอดเอาไม้แบบออก ก็เป็นอันสิ้นสุดขบวนการทำกองเพาะเห็ดแล้ว ทำหลายๆกองประมาณ 10-15 กองเล็ก โดยให้ห่างกันแต่ละกองประมาณ 1 คืบ

ทำหลายกอง แล้วคลุมกองทั้งหมดด้วยผ้าพลาสติกและหญ้าแห้งหรือฟางอีกชั้นหนึ่ง ประมาณ 8-10 วันก็จะได้ดอกเห็ดฟางให้มาชมเชยแล้ว(รูปของ ดร.อานนท์ เมื่อปี 2536)

แต่ละกองวางห่างกันประมาณ 1 คืบ

ดอกเห็ดฟางที่เกิดขึ้นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของแอฟริกา ที่สามารถเพาะเห็ดฟางได้โดยมนุษย์เป็นครั้งแรก เป็นข่าวเป็นคราวอย่างกึกก้องติดต่อกันหลายปีที่แอฟริกาตะวันตก ที่มี ดร.อานนท์ เป็นผู้เชี่ยวชาญที่ประเทศกานาระหว่างปี 2532-2535 และจากประสบการณ์ที่ได้จากประเทศกานา ดร.อานนท์ ได้นำมาเผยแพร่ในประเทศไทย แม้ว่าจวบจนปัจจุบัน ก็ยังทำในลักษณะปิดทองใต้ฐานพระอยู่ก็ตาม แต่ทราบมาคร่าวๆว่า เมื่อไม่กี่วันมานี้ นายกสมาคมนักวิจัยและเพาะเห็ดแห่งประเทศไทย ที่เป็นสมาคมที่ ดร.อานนท์ตั้งมากับมือ โดยเพียรพยายามตั้งมาตั้งแต่ปี 2516 จนมาสำเร็จในปี 2520 แต่หลังจากที่ ดร.อานนท์ไปทำงานในต่างประเทศ ในปี 2524 ทางสมาคมก็ได้ห่างเหินกันไป จนกระทั่งสัปดาห์ที่แล้ว ท่านนายกสมาคมได้โทรไปเชิญ ดร.อานนท์ ให้เข้ามาช่วยกันฟื้นฟูสมาคมเสียใหม่ เพราะทางสมาคมไม่ได้รับความสนใจมากดั่งสมัยที่ ดร.อานนท์ดำรงตำแหน่งเป็นเลขาธิการอยู่ ดังนั้น ในเดือนธันวาคม ทางสมาคมขอเชิญ ดร.อานนท์ไปเป็นวิทยากรบรรยายมุมมองเกี่ยวกับวงการเห็ดในประเทศไทย ที่งานพืชสวนโลก จังหวัดเชียงใหม่ รายละเอียดจะแจ้งให้ทราบต่อไป

[Phakin]

สวัสดีครับ อาจารย์ ดร.อานนท์ และคุณไผ่
ผมคิดว่า อาจารย์จะตอบข้อนี้ว่า เห็ดมันมีสองประเภท เป็นแบบที่มีฟัน กับไม่มีฟัน ถ้าแบบมีฟันก็จะกินขี้เลื่อยได้ แบบไม่มีฟันมันก็กินขี้เลื่อยไม่ได้ เห็ดฟางเป็นแบบที่ไม่มีฟันมันเลยกินขี้เลื่อยไม่ได้ 5 5 5 แกล้งแซวนะครับ

ยินดีด้วยกับอาจารย์ ที่จะไปทำงานให้สมาคมฯ อีกนะครับ วงการเห็ดบ้านเราจะได้เจริญกว่าทุกวันนี้ และที่งานพืชสวนโลกที่อาจารย์จะไปบรรยายผมจะตามไปฟังนะครับ

ถ้าอาจารย์เปิดประเด็นเรื่องเพาะเห็ดฟางด้วยผักตบชวาขึ้นมาใหม่ ผมว่านาจะดีนะครับ ผักตบชวาในแม่น้ำลำคลองจะได้ลดลง น้ำจะได้ไหลสะดวกขึ้น

รูปถ่ายของอาจารย์ตอนหนุ่มๆ หล่อมากนะครับ และมีอย่างหนึ่งที่เหมือนกันกับตอนนี้เลยคือทรงผมครับ แต่ว่าสีเปลี่ยนไป

[tat_gun]

ขอบคุณมากครับ ที่ช่วยตอบอย่างกระจ่างให้หายสงสัย

แต่ผมว่าถ้าลองทำจริงๆแล้วแถวบ้านไม่มีผักตบชวา คิดว่าจะใช้ขี้เลื่อยกับรำข้าวเป็นหลัก
คือ เหมือนสูตรที่เพาะเห็ดถุงทั่วไป แบบนี้จะได้ไหมครับ

ขอบคุณมากครับ
ธัชพงศ์

[Pai_Anonworld]

หากจะต้องใช้ขี้เลื่อยใหม่เพาะแล้วล่ะก็ ควรใช้วัสดุที่ย่อยง่ายสลายเร็ว เป็นวัสดุเสริม เพราะจะเป็นวัสดุที่ล่อให้เส้นใยเห็ดเจริญเข้าจุดนั้นให้มากก่อนที่มันจะกีฑาทัพยอมกัดฟัน(ตามที่คุณเจี๊ยบเขาแทรกมาพูด)เข้าไปกินขี้เลื่อย วัสดุที่สามารถใช้แทนได้ ก็ได้แก่ ต้นกล้วย ใบกล้วย ต้นถั่ว เปลือกมัน ขี้ฝ้าย เป็นต้น ส่วนแกบนั้นก็พอใช้ได้ แต่ผลผลิตค่อนข้างต่ำครับ

[tat_gun]

ขอบคุณมากครับ

**********
และ ขอแสดงความยินดีกับอาจารย์ อานนท์ ด้วยนะครับ
ที่ได้รับเชิญให้ไปช่วยที่สมาคมเห็ดฯ ครับผม

ด้วยความเคารพอย่างสูง
ธัชพงศ์